bu kasım

Bu yıl kasım ayı pek şenlikli. Minik kardeş kırkını çıkardı, abi bir yaşına basacak, sevdiceğim bir yaş daha alacak, bizim birlikteliğimizin beş yılı bitti... Pek çok eşikten geçtik hep birlikte. Günler müthiş bir telaş, yorgunluk ve neşeyle geçiyor. Abi en arka dişini çıkarmayı başardı mesela, ve ona diş buğdayı da yaptık nihayet. Kardeş artık çevresiyle ilgilenmeye başladı, ve ona özel şarkılar da uydurmaya başladık. Çok güzel bir mevlüt yaptık, varlığı için, aramıza sağlıkla katıldığı için Yaratıcı'ya şükrettik. Kocaman pofuduk bir sevgi yumağı içinde yaşıyoruz sanki, her gün kendi minik evrenimizin güzellikleriyle. Tarihleri unutur haldeyim, çünkü önemini yitiriyor eğer özel bir gün değilse. Ama saatleri iyi biliyorum, bakmadan bile söylerim, mama saati, uyku saati, muhallebi saati gibi... Her günümüz yeni bir macera, biraz daha büyüyorlar, not ediyorum, fotoğraflıyorum, kaydediyorum. Sanki yine de yetmiyor. Bu günleri öyle eşsiz ki, onlar hiç hatırlayamayacak ama ben hiç unutmayacağım ve onları hep bu halleriyle hatırlayacağım sanki. Ve öyle garip ki, şimdiden özlüyorum, mümkünse içimde saklayıp tekrar tekrar yaşamak istiyorum. Annelik sahiden bir delilik hali.

Sevgili küçük mucizem;

Hayatının ilk kırk günü sana iyi bakmayı, seni mutlu etmeyi başarabilmişizdir umarım. Dudak büken, içli bakan değişik bir bebeksin sen. Bize sanatçı ruhlu olacakmışsın gibi geliyor, öyle bir sakinliğin var. Eldiven sevmemen abine benziyor, ama onun aksine emzik seviyorsun. Büyüyüp abinle ve bizimle oyun oynayacağın günler için heyecanlanıyoruz.

Seni öyle çok, öyle çok seviyoruz ki, tahmin bile edemezsin.

Annen.

Sevgili yaramaz sincabım;

Bir yaşına basmak üzeresin. Hayatımın en eşsiz, en güzel bir yılı için sana teşekkür ederim. Herşeyi merakla ve neşeyle kucakladığın bugünlerin çok güzel bebeğim. Hep böyle enerjik ol, hayat dolu ol istiyorum. Uçsuz bucaksız büyü... Büyümene heyecanla tanık oluyoruz babanla. Sana filmler, oyunlar, kitaplar hazırlıyoruz. Son günlerde "küçük primatım" diyor baban sana. Kardeşine yaklaşıp sesini incelterek "ayyyy" yaptığın anlar sevgiden kalbimiz duracak zannediyoruz.

Seni her gün artan bir sevgiyle seviyoruz.

Annen

Masalların Masalı

Nasıl anlatsam, nereden başlasam?

Son iki ay hep sancıyla geçti, ve ebeveyn olmak iki kişilik bir durum, genelde sancıları birlikte çektik sanki. Devamı sıklıkla doktora gitmek, sürekli tetkikler, bir hafta hastanede yatmak, gözüm saatte sıklık saymak, ilaç yutarken "durdursun tanrım" demek içimden, ilaçların yan etkileriyle savaşmak, çok ama çok yorulmak, bir yandan neşe küpü oğluma bir şey hissettirmemek, onunla gün boyu hoplamak zıplamak, giderek ağırlaşmak ve en kötüsü de endişeler... Ne kadar duracak, nasıl olacak, küveze girecek mi vesaire... Zor günlerdi.

Ve Güneş'imiz doğdu.

O kadar şanslıydım ki, bu süreci en uzun ve olabilecek en hafif şekilde atlatmama yardım eden bir doktorum oldu. Çok tedirgindim bu kez ameliyata girerken, insanın çocuksuzken anestezi almasıyla, çocukluyken alması arasında kesinlikle fark var. Oğlumla vedalaşıp, kardeşi getirmek üzere ameliyata gitmek daha bir zordu ilkinden. Ama hastane mükemmel. Herkeste sanki beni riskli bir sezeryan ameliyata değil, solaryuma götürüyormuşçasına bir neşe, bir rahatlık. Anestezi yayılırken, "oh" diyerek gözlerimi kapadığımı hatırlıyorum, öyle bir rahatlama. Güleryüzlü hemşireler ve mükemmel tedbirler, öyle ki, geçen seferki gibi astım sorunu yaşamadım mesela... Ödem bile kalmadı, şimdiden alyansım parmağımda. Doğurmamış gibiyim desem, abartmış mı olurum? Ama öyle hissediyorum. Çok daha farklıydı herşey bu kez ve hatta bir doğum fotoğrafçım bile oldu süprizden. Odada bizi bekleyen armağan sabunlar, kapıda yine neşeli harfler, kalbimde bir heyecan, dualar...

Güneş doğdu.

Aramıza ne zaman ve nasıl katılacağına kendi karar veren mucize bebek. İnatçı. "Tutunamaz" dediler, tutundu. "O kadar beklemez" dediler, bekledi. "Küveze girer, dayanamaz" dediler, dayandı. Şimdi sakin, munis bir bebek. Abi muzur bakardı, kardeş daha içli bakıyor. İlk görüşte aşk denen şeyin ta kendisi bu. İlk aşk gibi, ilk öpücük gibi. İlk göz ağrısı, her ikisi de. Sanki kalbim büyüdü, büyüdü ve içinden bir kalp daha doğurdu. Ve kalplerim öyle güçlü atmaya başladı ki, içimden bir anne daha çıktı, anne kare oldum. Daha güçlü bir kadın, daha çok anne oldum. Hayatın planların dışında aktığını ve bunun muhteşem bir heyecan olduğunu, suyun akışına müdahale etmemeyi bu yaşımda öğrendim.Ve sevgilim mükemmel bir kahramandı, hepimize yetişti, işe gitti, hastaneye geldi, refakatçilik etti, abi'ye baktı. Baba oğul öyle büyük bir aşkları var ki, 11 aylık kısa bacaklı bir pompik onun geliş saatini anlayıp heyecanlanıyorsa, yorgun argın işten gelen baba ellerini bile yıkamadan -"dur oğlum bir dinleneyim" ne nefret bir yaklaşımdır sahi- onunla oyuna oturuyorsa, hayat güzel demektir. Doğru bir adama "evet" dedim ben... Kendime bir baba seçsem, onun gibi olmasını isteyeceğim bir adama...

Güneş doğdu.

Ve işte o yeni bir insanın dünyaya katılmasının verdiği heyecan.  Bunun tarifi yok. Gerçekten yok. Katlanarak artan, çoğalan bir sevgi, aklını kaybetme hali. Tebrikler, duygu yoğunlukları, yemekler, hem de en sevdiklerim, lohusa şerbetleri, armağanlar. Yine emzirmek, yine rezene çayları, mükemmel yemekler yemek. Çok güzel ve bir yıla sığan iki doğuma rağmen özlemişim. 40 gün 40 gece şenlik hali. Hayat bana çok büyük bir kıyak geçmiş gibi. Öyle şımarıyor ki insan, sonsuz bir teşekkür isteği. Dostlarıma, yakınlarıma, meleklere, yaşam sevincime, 4 kişilik aileme, tabi en çok Yaratıcı'ya. O kadar büyük bir güzellik ve mutluluk ki bu, ancak sevdiklerimize, yakınlarımıza yer var kendi minik evrenimizde. "Kalbinde kötülük olan kimse yaklaşamasın evimize, bebeklerimize" duamın kabulü olmalı bu. Ve o kadar iyiyim ki, bu kez unuttum o ameliyat sonrası nekahat dönemini, çünkü bu çok büyük bir kavuşma, hayata hızla dönülmeli, beni bekleyen iki minik sevgilim var. İyi ki.

Bugün 9 günlük, mükemmel bir Pazar geçirdik. Yolda "ilk bebeğin mi?" diye soran hanıma, mutlulukla "hayır ikinci" dedim, sanırım uzaya gitsem ancak bu kadar gurur duyardım kendimle. Fiziksel yorgunluklar dışında hiç bir zor tarafı yok. Ve biz hala ikimiz bakıyoruz bebeklerimize ve eminim bir kaçı daha gelse, yine öyle yapacağız. Hayat o kadar güzelleşti, sevgimiz o kadar katmerlendi ki.

Güneş doğdu.

/

su başında durmuşuz

çınar, ben, kedi, güneş, bir de ömrümüz.

su serin,

çınar ulu,

ben şiir yazıyorum,

kedi uyukluyor,

güneş sıcak,

çok şükür yaşıyoruz.

suyun şavkı vuruyor bize

çınara, bana, kediye, güneşe, bir de ömrümüze.

Nazım Hikmet Ran

"ey özgürlük"

"okulda defterime, sırama ağaçlara, yazarım adını
okunmuş yapraklara, bembeyaz sayfalara, yazarım adını
yaldızlı imgelere, toplara tüfeklere, krallarin tacına
en güzel gecelere, günün ak ekmeğine, yazarım adını
tarlalara ve ufka, kuşların kanadına,
gölgede değirmene yazarım.
uyanmış patikaya, serilip giden yola,
hıncahınç meydanlara adını, ey özgürlük."
/

Taşındık, nihayet.
Ben hem bebekli, hem hamile halimle -bir önceki yazıda bahsi geçen doğum-, sevdiceğim hayatının en yoğun çalıştığı döneminde...
Ama taşındık.
Tabi bu süreçte melekler faktörü etkili oldu. Biri ev buldu, biri yemekler pişirdi getirdi, biri topladı, biri yerleştirdi, biri bebek baktı, biri bana baktı... Çevremi saran ve ben söylemeden yanımda bitiveren melekler sayesinde, yorularak ama yıpranmadan bu zor dönemi rüya gibi atlattım.

Şimdi, deniz kokan bu sokakta, penceremin önünde bir bahçe... Evdekiler öğle üzeri uykusunda, ben tıkır tıkır yazıyorum, ah bir de sigara yakabilseydim diyorum. Bedenim gerçekten çok yorgun ama ruhum yepyenilendi.

Burası bizim yeni evimiz, adresi ancak sevdiklerimin kalplerine fısıldıyorum.

Şehrin aşkımızın başladığı yakasındayız. Burada eğik tavanlı bir evde geçirdik ilk yıllarımızı. Çocuksuz ve kedili. İş nedeniyle, taşındık ama hep özledik ve sevgiyle andık. Bu tarafa her geçtiğimizde, vapurdan indiğimizde eve geldiğimizi hissettik, hep.

Bahçeden köprünün ışıkları görünüyor, sokağım deniz kokuyor. Hayatın tatlı bir yavaşlığı var, sanki hep yaz mevsimi. Sabahları iskelede yürüyüş, taze simitler ve gazete, akşam güneşi yine iskelede batırmak. Çiçekli bir elbise günü geçirmeye yetiyor. Püfür püfür esintide, çay içerek gazete okunuyor. Oğlum alıştı buraya, kahvaltıyı açık havada etmeye, yolda herkese gülümsemeye, günde üç kere küvete girmeye, akşam yemeğini denize, kuşlara bakarak yemeye... Gezmekten yorgun düşüp bahçede uyumaya.

Çocuklarımın evin bahçesinde birbirlerini kovaladıklarını düşünüyorum, pencereden bakıp "kek pişti, hadi bakalım" dediğimde koşup geldiklerini... Sonra bir telaşla yine oyuna döndüklerini. Ya çok şanslıyım, ya da hayatın bir yerlerinde doğru bir şeyler yapmış olmalıyım, bütün bu güzellikleri başka türlü açıklayamıyorum.

Aklımdan pek çok düşünce geçiyor, hayatım boyunca çok iyi öğrendiğim bir şey var, onu farkediyorum. Kötülük, tıpkı iyilik gibi sonsuz bir kaynak. Nasıl melekler hep aynıysa, şeytan da öyle. Değişmiyor. Onun bir iddiası var biliyoruz; "ben üstünüm, bana secde edilecek", iş hayatınızda, hatta belki de ailenizde, etrafındakilerin onun "ayaklarına kapanarak özür dilemesini", "ona muhtaç olup sürünmesini" bekleyen insanlara bakın, işte saf kötülük. Şeytanla uzlaşamıyorsunuz, o ıslah olmuyor, onunla mantık çerçevesinde iletişim kuramıyorsunuz, çünkü nasıl iyi insanlar, iyilik yapmadan duramıyorsa, ne bileyim nedensiz bir şekilde susamış bir kediye su veriyorsa, işte kötü insanlar da, böyle nedensiz bir şekilde, o su kabını deviriyor, kediye tekme atıyor. Hep aynı şeyleri tekrarlıyor. Kötülük bir ahlak ve ne yaparsanız yapın, değişmiyor. Bu yüzden kesip atmak lazım, hastalık taşıyıcıyla bağlantıyı tamamen koparmak lazım. Çünkü nasıl iyi insanlar iyilik neşrediyorlar, kötü insanlar da kötülüğü saçıyorlar. Bağışıklık sisteminiz güçlü olabilir, ama gerek yok, çünkü pis bir şey işte ve bir şekilde sızıyor. Bu yüzden, hayatınızdaki kimlikleri her ne olursa olsun, tamamen yok olmalılar. Çünkü haketmiyorlar, çünkü virüs yaymak dışında bir amaçları yok. Unutmayın; onlar ölü ve ölülerle konuşulmaz. Kutsal bildiğim herşeyin; özgürlüğümün, aşkımın ve anneliğimin üzerine yemin ederim, çocuklarım bu tür kötülüklerin gölgesinde büyümeyecek. Onlar daha küçük yaşta, iyilik ve kötülük arasındaki, dolayısıyla iyi insan ve kötü insan arasındaki farkı ayırd edebilecek, kötüden uzak durmayı, iyiye yönelmeyi seçecekler. Belki biraz yalnız olacaklar hayatta, ama çok mutlu.

Neredeyse bir hafta olacak, ama aylardır buradaymışız gibi yerleştik, meleklerin yardımıyla. Hayatımızın bu yeni ve iki çocuklu dönemine, burada başlıyoruz. Şimdi bu oturup bu çayı içene kadar uzun bir yolculuk yaptık tabi. Kalbim yoruldu, ben yıprandım, sağlığımla ilgili tehlikeler atlattım, öfkelendim, neşelendim, savaştım, sakinleştim, umutlandım. Ama şimdi çok iyiyim, çünkü sadeleştim.

İyi ki aşık oldum Ona, iyi ki evlendik, iyi ki aramızda açtı bu çiçekler, iyi ki çoğaldı aşkımız bu minik adamlarla.

Bu evde dinlediğim ilk şarkı bu oldu. Öyle manidar ki şu günlerde...

/

"kapimin eşiğine, kabima kacağıma, içindeki aleve,
canlarin oyununa, uyanik dudaklara yazarim adini.
yikilmis evlerime, sönmüs fenerlerime, derdimin duvarina,
arzu duymaz yokluga, çirçiplak yalnizliga, yazarim adini.
geri gelen sagliga, geçen her tehlikeye,
yazarım ben adını, yazarım.
bir sözün coşkusuyla, dönüyorum hayata,
senin için doğmuşum, haykırmaya.
ey özgürlük"

güneş

Gerçekten çok mutluyum.
Ben hayatımın burasında, yine ve yeniden, hayatın planlanabilir bir şey olmadığını tecrübe ettim. Tam da cc'leri not ederken, beslenme chartları hazırlarken, minik oğlumun her gününü detayla şekillendirirken, hayatın planlanamadığı gibi, anneliğin de tüm planların ve bilgilerin ötesinde bir durum olduğunu deneyimledim.

Daha önce hiç yaşamadığımız dönemdeyiz. Zor zamanlar geçirdik, dev dalgalar atlattık. Sonra, gemimiz rotasında ilerlerken, minik bir sapma yaşadık. Tabi biraz sallandı gemi, şaşırdık, çevremize bakındık. Etrafımızdan hızla uzaklaşan kayıklar da gördük, Kaptanın savaşması gereken korsan gemileri de. Ama bizimle yüzen yunuslar, yanımızda neşeyle kanat çırpan kuşlar, sihirli değneklerini dokunduran periler de...

O milimlik sapma, hayatımızı baştan aşağı yeniden biçimlendirdi. Bu rotanın bizi cennet kadar güzel koylara götüreceğini bilmiyorduk. Kaptan yine telaşsız ve kendinden emin. Miçolar heyecanlı.

Bugün babalar günü. Bu bana anneler gününden anlamlı geliyor, çünkü anneler gününe nice güzellemeler yapılırken ve annelik olabildiğince kutsanırken, sanki bu gün atlanıyor. Oysa ben mesela, babalığından gurur duyduğum bir adamla evliyim. Tıpkı annelik gibi, babalığın da biyolojik bağların ötesinde bir şey olduğunu büyük bir mutlulukla izliyorum.

Oğlum büyüyor. Emekliyor, minik pirinç dişler çıkarıyor, her geçen gün daha da güzelleşiyor onunla olmak. Babasıyla ilişkisi de bu oranda katmerleniyor. Başbaşa vakit geçiriyorlar, çıkıp dolaşıyorlar, birlikte oyun oynuyorlar. Artık muhakkak babasının geliş saatinde uyanıyor, onu bambaşka bir heyecanla karşılıyor. En kolay ve en kısa sürede babasıyla uyuyor.

Şimdi sakin bir limanda, Güneş'in doğmasını bekliyoruz. Hem biraz dinleniyoruz, hem de hayaller kuruyoruz, gemimizi hazırlıyoruz, yeni kamaralar yapıyoruz. Kısa bir süre sonra, yolculuğun daha büyük bir heyecanla ve daha kalabalık devam edeceği günleri merakla bekliyoruz.

Teşekkür ederim hayat, bana verdiğin herşey için.

doktorculuk

Twitter'da çok tatlı bir taze anne ekibi var. Onlarla genelde annelik, bebek, bakım gibi konularda bilgi alışverişinde bulunuyoruz. Bu gayet üstü kapalı gidiyor. Üstelik bu insanlarla biz özel hayatımızda da görüşüyoruz. Sanal bir arkadaşlık söz konusu değil. Dolayısıyla diyalogların bir başı, sonu, devamı var.

Fakat bir de, acayip bir kaç kişi var ki, mesleği örneğin; marangozluk, avukatlık, mühendislik vesaire. Ayrıca arkadaş ya da bir yakın değil. Yine de utanmadan ve tamamen orta yerden; diyet, anne sütü, bebek bakımı, ilaç gibi konularda tavsiye veriyor. Hem de kendisine sorulmadığı halde. Nedense uzman konuk olarak kendine bir yer edinmeye çalışıyor. Bu iki kişi sohbet ederken yan masadan konuya dahil olup, bütün sohbeti batırmak oluyor.

"Kilo vermek zor" yazın hemen otomatik bir yanıt: @bikbik evet emzirirken zordur, bilmem ne yiyin, bla bla için"
Kimsin sen pardon?

Bu yetmiyor, doktoru puanlıyor mesela, "iyi doktor şöyle yapar, kötü doktor bikbik der, hmm doktorun doğru söylemiş" Nasıl yani? Sen hangi sıfatla bunu söylüyorsun? Mesleğin doktorluk ya da hemşirelik mi? Tabipler odasından mı bildiriyorsun? Veya herhangi bir tecrüben var mı? Açık seçik bir şekilde ilaç adı paylaşmak yasal mı? Tvde reklam bile doğru değilken. Sen hangi bilgine güvenerek ilaç öneriyorsun? Bizim doktorumuz mesela telefonda anlattığımız herhangi bir konuya "tabloyu tam olarak görmem mümkün değil, getirin bir muayene edeyim" der". Daimi hastasıyız, ama telefondan tek bir kere ilaç önermedi.
Kimse onunla ilgilenmiyor, hatta durumunu fark edip üzülüyor ve nezaketten terslemiyor ama o bunu farketmiyor bile, özel mesajlarla aynı tacizi sürdürüyor. Çünkü çok emin, en doğruyu -her nereden öğrendiyse- o biliyor.

Teşhis alanı, çiçek bakımı, ev temizliği falan olsa tamam, ne bileyim kitap önersin, içtiği kahveyi paylaşsın harika. Ama yok nedense, her nedense ilgi alanı sağlık işleri olmuş ve şifa dağıtmayı kendine görev edinmiş.

İlkokuldaki basit ilk yardım talimatlarında dahi son madde "en yakın sağlık kuruluşuna..." diye biter. Evet, o tekdüze yaşamında yapacak daha iyi bir şeyinin olmadığının farkındayım, ama "bir genç kızın gizli defteri" dünyasında yaşamıyoruz.
Gerçekten bu tip insanların kafasına vura vura "sen doktor değilsin ve 3 yaşında olmadığın için doktorculuk oynaman da doğru değil" demek istiyorum. Sonra "şimdi bu yarılmış kafana kezzap sür, biraz acıyacak ama hem mikrobu kırıyor hem de kesinlikle iyi geliyor" demek ve hatta bunu izlemek istiyorum.

Not: Bu tür yazılarda genelde "yoksa ben miyim" yorumu gelir, ama soranların bu tür davranışlarla ilgisi yoktur. Keşke gerçekten üstüne alınması gereken hadsizler alınsa. Hem belki lokman hekimliği bırakılar, ne dersiniz, hoş olmaz mı?

Roaaaaar :)

anne sütü üzerine

İnternet çok zengin, gerçekten. Bir çok anne-bebek blogu ve deneyimleri çok şey katıyor. Ama herhangi bir doktor tavsiyesinin son derece rahat bir şekilde paylaşılmasını garip buluyorum.

Doktor konusu zaten başlı başına çok çok derin bir mesele. Ben doğumda çocuk doktoru olarak seçtiğim doktoru, birkaç hafta içerisinde değiştirdim. Telefonda ilaç önermeye kalktığında, birkaç sorumu geçiştirdiğini hissettiğimde, bir hastanın sorusunun hafife aldığını gözlemlediğimde yeni doktor araştırmalarına başlamıştım bile.

Gerçekten önemli, çünkü bir nevi bebeği birlikte büyütüyorsunuz. Benim kişisel tavsiyem; yenidoğan uzmanı bir doktor seçmek. Bu ilk dönem için ideal oluyor. Ve doktor konusunda turnusol kâğıdı olduğuna inandığım birkaç konu var;

Örneğin; emzirme konusuna yaklaşımı. Evet şaşırmayın, doktorların emzirme konusundaki yaklaşımları değişebiliyor. 2 yıla kadar emzirmeyi hangi tıp bilgisiyle anlamıyorum ama gereksiz bulan hekimler var. Rahatlıkla mama öneren, hızlı bir şekilde ek gıdaya başlatan, her şeyi kilo alımıyla hesaplayanlar var. Oysa bebek gelişimi, boy, kafa çapı vesaire gibi dengelerle bir bütündür, ve tek gösterge kilo alımı olmadığı gibi, yegane çözüm de mama desteği değildir. Çok kesin konuşuyorum çünkü bu konuda bir çok uzmana danıştım ve kendim de deneyimledim. İnanamıyorum mesela çekmecesinden promosyon mama çıkarabilen doktorların varlığına. “Sütünüz yaramıyor, zaten artık faydası yok” diyebilen doktorlara sıkı bir tokat atmak istiyorum gerçekten. Bu yaklaşımdaki bir doktorun muayenehanesini hızla terk etmenizi öneririm. Normal doğum konusundaki savaşı emzirmek söz konusu olduğunda da sürdürmek zorunda olmak çok acı değil mi?

Anne sütü büyülü bir şey. Sihirli bir iksir. Hiç unutmuyorum, ağrı kesici özelliği olduğunu okumuştum ama bebeğim 3 aylıkken, bronşit geçirdiğinde, gerçekten de emzirirken yapılan iğneyi hissetmediğinde çok şaşırmıştım. Ve bebek dostu bir hastanede olmamızın avantajıyla doktorumuz ve hemşireler emzirirken uygulamayı önermişlerdi.

Dünya sağlık örgütü’nün konuya yaklaşımın okumak isterseniz; şu linke tıklayabilirsiniz. Kabaca çevirirsek, 2 yıl ve daha fazlasında talebe bağlı emzirmeyi öneriyor. Gece ya da gündüz fark etmeksizin, bebeğin talebi doğrultusunda emzirmek. Evet kulağa zor geliyor değil mi? Bu doğal ebeveynlikte de uygulanan bir şey. Doğal ebeveynlik, birlikte uyumak, slingle gezmek gibi eğlenceli şeylerin beraberinde, emzirmeyi de şart koşuyor. Üstelik anneye de kanser riskini azaltmak başta olmak üzere birçok faydası var.

Ek gıda dönemi hakkındaki şu kitaptan alıntılar;
"Scientific rationale: Breastfeeding continues to make an important nutritional contribution well beyond the first year of life. Breastfed children at 12-23 months of age whose intake is similar to the “average” amount of breast milk consumed at that age (about 550 g/d in developing countries; WHO/UNICEF, 1998) receive 35-40% of total energy needs from breast milk (Dewey and Brown, 2002)."
"A longer duration of breastfeeding has been linked to reduced risk of childhood chronic illnesses (Davis, 2001) and obesity (Butte, 2001)"
"During illness, the need for fluids is often higher than normal. Sick children appear to prefer breast milk to other foods (Brown et al., 1990), so continued, frequent breastfeeding during illness is advisable."

Hızlı bir şekilde çevirirsek: “Bilimsel gerçek: Anne sütüyle beslenmek yaşamın ilk yılının devamında da önemli bir besin kaynağıdır. 12-23 aylar arasında anne sütüyle beslenmeye devam eden çocuklar, ihtiyaç duydukları enerjinin yüzde 35-40 arasını anne sütünden almaya devam ederler."


"Daha uzun bir emzirme dönemi, çocukluktaki kronik hastalıklar ve obezite riskini azaltır."

"Hastalıklar esnasında, sıvı ihtiyacı artar ve hasta çocuk anne sütünü diğer gıdalara tercih eder. Dolayısıyla, hastalık sırasında düzenli ve devamlı emzirme önerilir."

Ben ilk 2 ay pompadan faydalandım. Çünkü toraman bir bebek değildi ve gerçekten pompa sayesinde mama desteği olmadan güzelce toparladı. Mastit sorununu ve burada detaylandıramayacağım pek çok sorunu onunla çözdüm. Ayrıca anne bir anda olunmuyor, aslında hem öğrenilen, hem de içgüdüsel bir şey –who aynı betimlemeyi emzirmek için kullanıyor- bu nedenle, pompa aracılığıyla, 2 saatlik döngüde nöbeti babaya devrederek uyuyabiliyor ve çalışabiliyordum. Şu anda hala, uyku öğününü muhallebi yaptığımız ve uyumadan önce az emdiği için, kalan sütü sağıyor ve başka bir öğünde kullanıyorum.

Kısacası, pompa gerçekten harika bir icat fakat emzirmek tamamen tanrısal bir şey. Evet bazı anneler için meşakkatli ve hatta acı verici olabiliyor, fiziksel sorunlar var, zor bebekler var, ama bu kadar güzel bir şey için emek vermeye değmez mi? Üstelik bu bebeğin en birinci ve doğal haklarından biri değil mi? Kafasını çevirmeyi bilmeyen bebek, emmeyi bilerek geliyor dünyaya. Bu zamanlar öyle hızlı geçiyor ki, inanın hatıralarınızda uykusuz geceler değil bebeğinizle paylaştığınız bu özel anlar kalıyor. Ben doğum sancısını, mastitteki acıyı, ilk günlerdeki ağrıları, miktar hesaplamalarındaki endişeleri çoktan unuttum bile. Doğumla ilgili heyecanım ve kahkahalarım, ilk emzirme günlerine dair de; acıktığında nasıl hırsla emdiği, komik suratı ve tarifsiz kokusu kaldı aklımda. Ve daha şimdiden o anları bile özlüyorum.

Emzirme süreci öyle enteresan bir hal ki; gerçekten insanın ruhundaki belki de en ufak bencillik kırıntıları bile yok oluyor. “Sen iyi ol yeter, bebek de mutlu olur”dan ibaret bir durum olamaz annelik, bazı vazifeler var. Kabul etmek istemeseniz de bu böyle. Sadece alışveriş yapmak, tokalar takmak, oyun oynamak, yalnızca neşeli anlarda var olmak ve zor olan her şeyi bir başkasına devretmek ya da başka bir şekilde çözmek bir nevi annecilik oynamak oluyor. Tekkelerde bin yılda öğreneceğiniz bir şeyi, dakikalar içinde öğreniyor egonuz annelikle. Nirvanaya giden en kısa yol.

Ben emziremeyen kimseyi eleştirmiyorum, bilakis üzülüyorum ama bilinçli bir tercih olarak emzirmemeyi asla anlamıyorum. Ve bunun örneğini gördüm; 10. günde bilinçli bir şekilde emzirmeyi kesen anne gördüm. Yaşamının ilk saatlerinde "canım yanıyor mama verin" diyen anne gördüm. Bunu anlamıyorum işte. Çünkü bu normal doğum-sezaryen gibi bir seçim değil, çünkü emzirmek bebeğin ihtiyacı ve size ona bu konuda fikrini sormuyorsunuz. Size en çok ihtiyaç duyduğu ve bunu dile bile getiremediği dönemde onu yalnız bırakıyorsunuz. Ve bunu ileri bir davranış zannediyorsunuz, oysa "ileri" bulduğunuz bir çok ülkede yaptığınız uygulamayı hekimler asla onaylamıyor.

Doktor konusuna dönecek olursak; emzirme meselesi gerçekten ayırd edici bir özellik. Çünkü zaten zor bir dönem ve tabi ki sütünüz olmayabilir, bu durumda çözümler çok. Doktor bu konuda baskıcı olmalı demek istemiyorum ama sizi teşvik etmeli. Kesinlikle etmeli.

Çünkü mesela; Birleşmiş Miletlerin mamalar hakkında bir kanunu olduğunu biliyor muydunuz?

Maddeler şöyle;

1- Halka yönelik hiçbir mama reklamı yapılamaz.


2- Annelere ücretsiz dahi olsa numune dağıtılamaz.


3- Hiçbir sağlık kuruluşunda ürün promosyonu yapılamaz, servislerde kullanılması için ücretsiz veya düşük ücretli mama verilemez.


4- Hiçbir firma yetkilisi annelerle görüşme yapamaz.


5- Sağlık personeline hiçbir hediye veya ürün verilemez.


6- Etiketlerde suni beslenmenin üstünlükleri diye hiçbir resim veya cümle kullanılamaz, bebek resimleri konamaz.


7- Sağlık personelinin bilgilendirilmesi ilmi ve gerçekçi olmalıdır.


8- Etiketlerde anne sütünün üstünlüğü anlatılmalı, ayrıca suni beslenmenin yan tesirleri, maliyeti ve zararları belirtilmelidir.


9- Bebekler için uygun olmayan şekerli kondense sütler tavsiye edilmemelidir.


10- Bebek maması imalatçıları ve dağıtımcıları bulundukları ülkelerde bu kanun uygulanmasa bile bu kanuna uyumlu çalışmalıdırlar.

Aynı şekilde fikir alışverişi yaptığınız annelerde de benzer ayırd edici özellikler söz konusu.  Ben bilgi alışverişinde bulunduğum hiçbir arkadaşıma, kullandığım herhangi bir ilaç adı önermedim mesela. En fazla “doktorumuz bir damla önermişti, faydasını gördük, doktorunuza danışın benzer bir şey önerebilir” diyebildim. Geri kalanı haddime düşmüyor çünkü. Önerenlere de kulağımı tıkadım. "Babam doktor, bence bilmem ne kullanın", "teyzem çocuk doktoru, bu durumlar şu kullanılır", "iki çocuk büyütmüş halam diyor ki..." diyen insandan kaçın. Asla ruh sağlığı iyi durumda olamaz çünkü.

Bu nedenle, “biz hep mamayla büyüttük şekerim, hem rahat ettik hem bak sapasağlamlar” savı tamamen saçmalık. Ayrıca yapmışsınız tamam bizi ilgilendirmiyor ama bari bir de doğruymuş gibi tavsiye etmeyin. Mama kutularının bile üzerinde “ürün ilgili sağlık personelinin önerisiyle kullanılmalıdır" benzeri uyarılar var, tesadüf değil. Ve ayrıca anlamıyorum doğumdan sonra eskiye dönme konusundaki bu telaşı. 6 ay bitti, ben hala iriyim, emzirmenin verdiği bir orantısızlık da mevcut ve bundan memnunum. Telaşa gerek yok, zaman lazım. Çünkü ben anneyim.

Bunları yazmak istedim, asla ahkam kesmek için değil. Yazıda şahsi fikirlerimden çok bilimsel gerçekler ve alıntılar bulunuyor. Ama "ıyyy emzirmek mi çok banel" pervasızca yazılabiliyorsa; bence emziren anneler de deneyimlerini paylaşmalı. Bu "ayyy organik tulumlar aldım"dan daha mühim bir mesele çünkü.

Yaşasın bebek dostu hastaneler. Yaşasın o hastanelerdeki ferah ve temiz emzirme odaları.

Yaşasın emzirme yanlısı doktorlar. Anneye kilo alım baskısı yapmayan, bebeğin mutluluğunu cc’lerle ölçmeyenler. Ve yaşasın emzirme hemşireleri, emzirme gönüllüleri.

Ve tabi en büyük alkış; emzirmek için gayret eden, emek veren annelere. Herhangi bir nedenden sütü azalmış ya da kesilmişse bunun acısını ta kalbinde hissedenlere… Kulaklarınızı tıkayın ve yaşamakta olduğunuz mucizenin tadını çıkarın. Size gerçekten dünyada pek az insanın sahip olabileceği bir ayrıcalık tanınmış. Ve kesinlikle dünyanın en gurur duyulacak işini yapıyorsunuz. Yapıyoruz.

Yaşasın anne sütü! Yaşasın emziren anneler!

-----

Emzirme konusunda uzman doktordan detaylı ve net bir yazı: http://www.anneoluncaanladim.com/yazarlar/21/kadir-tugcu/424/anne-sutu-ve-rakipleri

Dünya sağlık örgütünde emzirme:

http://www.who.int/child_adolescent_health/topics/prevention_care/child/nutrition/breastfeeding/en/index.html

Ek gıdalar üzerine bir kitap:

http://whqlibdoc.who.int/paho/2003/a85622.pdf

Anne sütünün faydaları:

http://anthrodoula.blogspot.com/2010/03/public-health-and-breastfeeding.html

bombilibilibilibooom!

Bugün nihayet geldi bahar. Uzun beyaz, fırfırlı elbiseler aldım, bir kaç çift de ayakkabı. Artık yaza hazırım. Heriflerimle adaya gitmeye, yüzmeye, çimlere yayılmaya kesinlikle hazırım. Oğluma da bir sürü kısa paçalı komik şeyler aldım. Tamamız ailecek.

/

Doktora gitmelerle geçiyor şu sıralar vakit. Geçen hafta pompikle gittik. Sıra bende. Önce göz. Sonra diş. Diş acildi. Eski bir doktor, çok fena bir diş. Son üç gecedir uyumadım diyeyim. Doğum aslında büyük bir travma, hele ki planlanmamış bir sezeryansa. Ruhtaki izleri sonradan çıkıyor, insanın canı gerçekten fark etmediği kadar yanıyor. Koltuğa oturdum, o zamana kadar onlarca kere diş tedavisi olmuş ben nasıl gerginim. Ve koltuk nasıl rahat, adeta bir "çocukluğunuza inelim" koltuğu. Doktor bulutlarımın biriktiğini görünce, ağlamamı tavsiye etti, kırmadım. Oracıkta yağmur yağdı, rahatladım. Şimdi ağrısız dişlerim, etrafı pırıl gören gözlerim ve ben çok daha iyiyiz.

/

Anlamadığım bir kaç aktivite var şu hayatta. Baby shower bunlardan biri. Amaç? Hediyelerinizi alın gelin demek olsa gerek. En güzeli de aktiviteyi asla türkçeleştirememeleri "bebek için toplaşın, gelirken de hediye alın" günü düzenliyoruz denmez tabi ayıp, kelimeyi türkçe'ye katamadan olayı hayatına katmanın saçmalığı işte.


Mesele bu da değil tam olarak, çünkü yurtdışında yaşamış, çevresi bu arkadaşlarıyla dolu bir çok insan var. Onlar için bu normal olabilir, çünkü yaşanmışlık var, bir kök, bir alışkanlık ve deneyim var. Peki ya orta yerden yaşayanlar? Güngören'in göbeğinde "it's a girl" yazılı pankart açanları ne üzerinden değerlendirmeliyiz? Çok film izlemekten mütevellit, belli bir yaşam tarzına özenmek mi bu? Ve bu yaşam tarzını, kendininkine uydurmaya çalışmak mı? Ama en hafif tabirle; kitsch oluyorsun.

Bekarlığa veda olayı da benim için aynı. Ama bir fark var orada şuna da vurgu yapılıyor; kına çok avam, bekarlığa veda mı, ah çok çılgın ve bir o kadar elitiz bebeğim.

Açık konuşayım ben bunları en çok müslüman kesimde görünce yakıştıramıyorum. Aşırılığın onaylanmadığı bir inanç sisteminde, hayatında "baby shower" şımarıklığına yer vermek tamamen aptalca geliyor. Çünkü "ben de zenginim, ben de nişantaşı çocuğuyum" demek istiyorsun.

Bu nedenle insanların 40 mevlüt yapması ve onda da cupcake dağıtması komik geliyor bana. Bir sürü kağıt israfına sebep anlamsız süslerle metrekareleri donatması. Bu bir tercih tabi ama bana ısrarla tuhaf gelen bu karışım.  Amerikan banliyölerinde yaşar gibi kutlama yap ve sonra kutsal kitaptan ayetler okut. Hiç bir şeyden geri kalma. Her şeyden olsun, ver bir ortaya karışık. Düğünde çıkkıdıçık semazen oynatma hali. Bir karar ver neredesin.

/

6 ay bitiyor. İzin çıktı nihayet. Evde artık bir bisiklet, bir dönme zımbırtısı var. Kiloların çoook büyük bir kısmı gitti ama emzirme işi bitince geri gelebiliyorlar. Sporsuz olmuyor, emzirmeye güvenmekle olmuyor, diyet de yapılamıyor. Demek ki; hareket edeceğiz. Neyse ki Ebruşallıyla pilates'den başka seçenekler de var. Atalet kötü bir şey. Çok şükür bende yok. Fakat spor salonu insanı olamadım ben, o solaryumlu çubuk krakerler gibi fön bozulmadan hoppidi koşamadım. Olmuyor, olamıyor. Fakat bu bisiklet işi, işe yarayacak gibi. Zaten gün içinde 1 saat yürüyorum en az. Haydi bakalım hop!

/

Geçen seneki ahırkapı bayağılığı, bu yıl olmayacakmış, sevindim. Biz hıdırellezi her türlü kutlarız, siz açık hava görünce sapıtmaya alet etmeyin yeter ki. Sevinelim; o çakma çingeneleri, zara etekli ellerinde tef olan kızları görmeyeceğiz bu sene.

Geçen yıl, oradayken, hamileydim, yeni hamile. Daha pek kimse bilmiyordu bile. O gün pompiğimin parmaklarını saymıştık çok boyutlu görsellerde. Ve harika resimler çizmiştim, dilemiştim. O kadar güzel bir yıl geçirdim ki, hepsinin gerçekleştiğine eminim.

/

Şu aralar en sinir olduğum insan tipi, bebek olayına vakıf olmadan her şeye karışanlar. Cin olmadan adam çarpmak. Geçen alışveriş sonrası taksiye bindim mesela, mama hazırlamıştım oğluma, içireceğim, içene kadar evdeyiz uyuyacak. Doktor onayı olmadan yaptığım tek bir şey yok, 24 saat ulaşabildiğim ve sorduğum her ayrıntı soruya dahi detayla ve özenle yanıt veren bir doktorum var. Ayrıca taksicilerle muhabbet kurmak gibi bir alışkanlığım yok. Neyse, taksici şöyle girdi konuya "mama mı veriyorsunuz? Çocuğun hayatını bitirmişsiniz. Yazık, çok yazık. Benim hanımın ikizleri vardı, 1 sene sütle besledi". O anda içimden "sizin inek bayağı iyiymiş" demek geldi ama tuttum tabi kendimi. Ben sana anlatmak zorunda mıyım, hayatımın dengelerini, süt verimliliğimi, sağlık sorunlarımı vesairemi. Ayrıca ne biliyorsun, belki verdiğim mama değil, sağdığım süt. "Branşınız ne?" dedim sadece, kapadı konuyu. Rica ediyorum, tıp eğitiminin gugıldan öğrenilebilen bir şey olmadığını kabul edin artık. Bizim komşu şu ağrı kesiciyi kullanmış da iyi gelmiş kadar tehlikeli bir şey bu.

/

Hayat güzel, uyurken yan dönüp uyumayı seven fakat bir süre sonra her nedense yüzüstü oluveren ve "ne işim var benim buradaaa" çığlığıyla uyanan minik bir adam güzel. O minik adamın, beni görünce gülümsemesi güzel. Aramızda ortak bir dil oluşması güzel. Herşeyin planladığım gibi gidiyor olması güzel. Salatalıkları kemiren bir bebek güzel. Digitürk'ün radyoları güzel. Oyun oynamayı öğrenmesi güzel. Şakadan anlaması, gıdıklanması güzel.

Bombilibilibiliboooom!